- Przede wszystkim powinniśmy zachęcać do jedzenia warzyw, nawet kosztem mięsa. I z tym mamy największy problem jako społeczeństwo, zwłaszcza w diecie dzieci. Produkty, które są źródłem białka, bardzo ważnego składnika w diecie, powinny zajmować 1/4 talerza. To wcale nie musi być mięso. KONSULTACJE DIETETYCZNE DLA PARY(wizyta dla 2 osób) 1. PIERWSZA KONSULTACJA DLA PAR - 250 zł / czas trwania 70 minut. 2. PIERWSZY PLAN ŻYWIENIOWY DLA RPAR - 500 - 550 zł / 600 zł medyczny. Indywidualny Plan Żywieniowy obejmuje: 2 x Indywidualny Jadłospis 7 dniowy. Indywidualne Zalecenia Żywieniowe. Piramida zdrowego żywienia dla dzieci Posortuj. autor: Reniakrawczyk2d. Klasa 1 Klasa 2 Klasa 3 Klasa 4. Piramida zdrowego żywienia i aktywności fizycznej Teleturniej. autor: Izabela96. Branżowa Szkoła Gastronomia. Piramida Zdrowego Żywienia i Stylu Życia Brakujące słowo. autor: Anetachecinska3. Technika. To, co przede wszystkim wyróżnia piramidę żywienia dla dzieci, to zalecenia dotyczące snu, mycia zębów, korzystania z urządzeń ekranowych i kontrolowanie wagi i wzrostu. Ponadto dla dzieci w wieku 1–3 lat przygotowano modelowy talerz żywieniowy , który obrazuje orientacyjną liczbę produktów, jakie powinny składać się na . Dziecko w wieku 1-3 lata staje się coraz bardziej samodzielne i aktywne, co wymaga od młodego organizmu nie lada wysiłku i ogromnych pokładów energii. Właśnie dlatego w tym okresie junior potrzebuje nawet do 6 razy więcej pewnych składników odżywczych niż dorośli. Jak zapewnić ich odpowiednią ilość? Kluczowa jest prawidłowo skomponowana dieta. Chociaż w menu małego dziecka wciąż pojawiają się nowe pokarmy, to mleko, mleko modyfikowane i produkty mleczne powinny stanowić ważną część jego jadłospisu. Dostarczają one bowiem niezbędnych składników , np. wapnia, który jest niezbędny do budowy kości. Ale jakie mleko będzie odpowiednim wyborem dla juniora – krowie czy modyfikowane? Informacja prasowa Bebiko Junior Czy wiesz, że… …Modelowy talerz żywieniowy, opracowany przez Instytut Matki i Dziecka, obrazuje, ile porcji konkretnych produktów powinno się znaleźć w codziennym jadłospisie dziecka między 1. a 3. rokiem życia? Junior w tym przedziale wiekowym powinien otrzymywać aż 3 porcje mleka, w tym mleka modyfikowanego i produktów mlecznych (takich jak np. kefir, jogurt naturalny, ser żółty lub biały), każdego dnia! [1] Mleko krowie w diecie dziecka – tak, ale… Nabiał jest ważnym elementem diety dziecka po 1. roku życia, które nadal intensywnie się rozwija i każdego dnia zdobywa nowe umiejętności. To dlatego w tym czasie potrzebuje aż 6 razy więcej witaminy D oraz około 4 razy więcej wapnia, żelaza i jodu niż osoba dorosła[2]. Wybierając mleko dla małego dziecka, trzeba mieć pewność, że będzie ono odpowiednio dostosowane do potrzeb delikatnego brzuszka i pomoże najlepiej zrealizować zapotrzebowanie juniora na cenne witaminy i składniki mineralne, tak niezbędne dla jego prawidłowego rozwoju. Zdaniem ekspertów do diety dziecka po 1. roku życia można wprowadzić mleko krowie. Produkt ten jest dobrym źródło wapnia, natomiast zawiera niewielkie ilości niektórych ważnych witamin jak np. witaminy D i składników mineralnych np. żelaza czy jodu, istotnych w rozwoju juniora. Potrzeby małego brzuszka Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca, aby po okresie wyłącznego karmienia piersią (przez 6 pierwszych miesięcy życia niemowlęcia) kontynuować karmienie mlekiem mamy przy równoczesnym rozszerzaniu diety dziecka. Junior między 1. a 3. rokiem życia wciąż ma delikatny i wrażliwy brzuszek, a jego przewód pokarmowy wciąż dojrzewa. Jeśli z uzasadnionych względów karmienie piersią nie jest możliwe lub nie jest kontynuowane po 1. roku życia dziecka, to rodzice mogą wybrać mleko modyfikowane wzbogacone w witaminy i składniki mineralne, które będzie wspierało prawidłowy rozwój Juniora. Mleka modyfikowane Bebiko Junior[3] podobnie jak mleko krowie są cennym źródłem wapnia, a do tego zawierają do 155 razy więcej witaminy D, 15 razy więcej witaminy C, 15 razy więcej witaminy E, 12 razy więcej żelaza i 6 razy więcej jodu niż mleko krowie[4]. Właśnie dlatego mleka modyfikowane Bebiko Junior to więcej niż mleko. Zastępując nimi 2 kubki po 200 ml mleka krowiego, rodzice mogą lepiej realizować zapotrzebowanie dziecka na te istotne witaminy i składniki mineralne, ważne dla jego prawidłowego rozwoju. To fakt! Wyniki badań Instytutu Matki i Dziecka z 2016 r. pokazują, że aż 94% dzieci po 1. roku życia otrzymuje wraz z dietą niewystarczającą ilość witaminy D, a 42% ma niedobory wapnia w diecie[5]. Mleko modyfikowane typu Junior może wesprzeć w uzupełnianiu diety dziecka w często deficytowe składniki, jak np. witaminę D, wapń czy żelazo[6] . Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt oraz rekomendowane dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami. Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza. [1] Weker H., Barańska M., Strucińska M., Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia, Instytut Matki i Dziecka, 2012. [2] W przeliczeniu na kg masy ciała, zgodnie z: Normy żywienia dla populacji Polski, pod red. M. Jarosza, IŻŻ, Warszawa 2017. [3] Bebiko Junior 3 NUTRIflor Expert, Bebiko Junior 4 NUTRIflor Expert, Bebiko Junior 5 NUTRIflor Expert. [4] Wartości te zostały opracowane na podstawie porównania ilości składników zawartych w dwóch kubkach 200 ml mleka modyfikowanego Bebiko Junior i dwóch kubkach 200 ml mleka krowiego 2%. [5] Weker H, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2017 ( raport z badania: Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku od 5. do 36. miesiąca życia – badanie ogólnopolskie 2016) badanie przeprowadzone we współpracy z Fundacją Nutricia. [6] Weker H., Barańska M., Strucińska M., Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia, Instytut Matki i Dziecka, 2012. Informacja prasowa Bebiko Junior polecamy Piramida Zdrowego Żywienia to zdecydowanie najbardziej rozpoznawalna ilustracja mająca na celu rozpowszechnianie wiedzy z zakresu prawidłowego żywienia. Czy spełnia swoją rolę? Mam niestety wątpliwości. Mają je też specjaliści z Instytutu Żywności i Żywienia, którzy w styczniu br. zapowiedzieli wielką zmianę. Piramidę żywieniową ma zastąpić „talerz zdrowego odżywiania”. Na tę rewolucję będziemy musieli jeszcze najprawdopodobniej poczekać. Możemy tymczasem przyjrzeć się chociażby Kanadyjczykom czy Amerykanom, bo oni tę rewolucję mają już dawno za sobą. Czy „Talerz Zdrowego Odżywiania” okazał się trafionym pomysłem? O tym w niniejszym tekście. Słowa klucze: Piramida Zdrowego Żywienia / Talerz Zdrowego Odżywiania / MyPlate / Kanadyjski Poradnik Żywnościowy / choroby dietozależne / Instytut Żywności i Żywienia / Edukacja żywieniowa Piramida żywieniowa made in USAPiramida żywieniowa po polskuDlaczego piramida żywieniowa się nie sprawdziła?Edukacja żywieniowa, brakujące ogniwoMyPlate, czyli co powinno znaleźć się na talerzu? Talerz zdrowego odżywiania z Harvardu Kanadyjczycy zrobili to jeszcze lepiejCudze chwaliciePiśmiennictwo Piramida żywieniowa made in USA Piramida żywieniowa została opublikowana po raz pierwszy przez Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA) w 1992 roku. Bardzo szybko stała się najczęściej stosowanym i uznawanym źródłem zaleceń dietetycznych na Idea piramidy była prosta – chodziło o to, by w jak najbardziej przystępny sposób zaprezentować społeczeństwu podstawowe zasady prawidłowego odżywiania. Oczywiście zaangażowanie USDA w elementarną edukację żywieniową było konieczne. W 1991 roku otyłość dotyczyła już 13% amerykańskiego społeczeństwa. Dysponowano także dostatecznie silnymi dowodami naukowymi świadczącymi o wpływie diety na ryzyko rozwoju nie tylko nadwagi czy otyłości, ale także chorób układu krążenia, cukrzycy typu 2, udarów mózgu czy Piramida żywieniowa po polsku W Polsce, Piramida Zdrowego Żywienia (aktualnie Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej) została po raz pierwszy opublikowana w 1995 przez Instytut Żywności i Żywienia i była wzorowana na piramidzie USDA2. Oczywiście, na przestrzeni lat, Piramida zarówno w Polsce jak i na świecie ulegała modyfikacjom, co wynikało z potrzeby uwzględniania nowych zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Warto wspomnieć, że oddzielnej piramidy zdrowego odżywiania doczekały się w Polsce także dzieci i młodzież (ostatnia aktualizacja miała miejsce w 2019 roku) oraz seniorzy. Dlaczego piramida żywieniowa się nie sprawdziła? Aktualna Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej ma w prosty i przystępny sposób zaprezentować podstawowe zasady prawidłowego żywienia. Mamy więc piramidę, u jej podstawy znajduje się aktywność fizyczna – niezwykle istotny element prewencji chorób cywilizacyjnych, a następnie 5 grup produktów, kolejno: warzywa i owoce / produkty zbożowe / nabiał / mięso, ryby, strączki, jaja / tłuszcze roślinne. Oczywiście im dana grupa produktów znajduje się bliżej podstawy piramidy tym większy udział powinna stanowić w diecie. Zwrócono również w piramidzie uwagę na konieczność odpowiedniego nawadniania i ograniczenia spożycia soli kuchennej. Piramida opatrzona jest komentarzem, który wyjaśnia rolę poszczególnych grup produktów oraz przybliża podstawowe zasady racjonalnej diety. I na tym mniej więcej piramida się kończy. Czy piramida może zostać w praktyczny sposób wykorzystana w planowaniu żywienia w domu, przygotowywaniu posiłków dla siebie i bliskich? Mam wątpliwości. Dlaczego? Ponieważ nie daje odpowiedzi na podstawowe pytania: jak powinien wyglądać pełnowartościowy posiłek na talerzu, ile na tym talerzu powinno być warzyw, jak wygląda porcja mięsa, ile kaszy, makaronu, ziemniaków powinienem nałożyć sobie, a ile dziecku, czy mięso powinienem usmażyć, upiec, ugotować czy udusić i co gdy w ogóle nie jem mięsa? To może ryby? Jakie? A może strączki? W jakiej ilości?…itd. itp. Osoby, które przynajmniej w części tę wiedzę posiadają, patrząc na piramidę przypomną sobie, że warzywa i owoce są niezwykle ważne w diecie ;). Natomiast, dla tych, którzy tej wiedzy nie mają, piramida będzie raczej bezużyteczna, bo choćby chcieli z niej skorzystać, to nie będą wiedzieli co właściwie z tymi rekomendowanymi produktami powinni zrobić. Najzwyczajniej, często brakuje nam wiedzy i umiejętności w komponowaniu czy przygotowywaniu posiłków. Nikt nas do tego systemowo nie przygotowuje. Wspieramy się za to anegdotyczną wiedzą przekazywaną z dziada pradziada. Pół biedy, jeśli ten dziad wiedzę faktycznie miał. Gorzej, jeśli jej nie posiadał. Edukacja żywieniowa, brakujące ogniwo W Polsce edukacja żywieniowa nie wygląda zbyt kolorowo. Co prawda, podstawa programowa kształcenia ogólnego, przewiduje naukę zagadnień związanych z żywieniem czy żywnością na różnych etapach edukacji3. Niemniej, trudno tutaj mówić o systematycznym, konsekwentnym, wieloletnim, dobrze zaplanowanym kształceniu z zakresu żywienia, jak ma to miejsce np. w przypadku nauki matematyki, historii czy języka polskiego. Szkoła nie jest miejscem, gdzie zdobywamy silne podstawy w zakresie żywienia, do czego w razie potrzeby zawsze moglibyśmy się odnieść. Podpieramy się natomiast głównie tym co znajdziemy w internecie lub zaobserwujemy u rówieśników. Ogromne znaczenie ma też to co wyniesiemy z domu. A przecież wiadomo, że w domach bywa różnie. Potwierdzają to sami uczniowie jednego z warszawskich gimnazjów. Zapytani w badaniu o to skąd czerpią wiedzę z zakresu odżywiania wskazali internet (91,67%), znajomych (40%), rodziców (33,33%), gazety mamy (26,6%)… szkołę (8,33%)4. To teraz wyobraźmy sobie, że matematyki też głównie uczymy się przez internet lub oglądając telewizję, czasem pouczą nas znajomi, czasem rodzice, a ostatecznie coś tam jeszcze złapiemy w szkole na zajęciach dodatkowych, warsztatach, w kole naukowym czy wycieczce do muzeum. Z taką wiedzą matematyczną raczej nie powstawałyby mosty, wieżowce, smartfony, śmigłowce i super szybkie samochody. Podobnie jest z żywieniem. To też dziedzina nauki, coraz bardziej złożona, wymaga więc od nas coraz większego rozeznania, a nam często brakuje podstaw, takiego 2+2 = 4. I jak tu ugotować zdrowy obiad i uchronić się przed otyłością, nadwagą, nadciśnieniem tętniczym, udarami czy miażdżycą? No właśnie, znów pomysł na to mają Amerykanie… a w ślad za nimi poszli Kanadyjczycy. MyPlate, czyli co powinno znaleźć się na talerzu? Amerykanie już dawno temu doszli do wniosku, że piramida żywieniowa nie pełni swojej roli. W 2011 roku zastąpiono więc piramidę… talerzem. Za pomocą prostego diagramu, w kształcie talerza, próbowano wytłumaczyć Amerykanom jak powinien być skomponowany pełnowartościowy posiłek i w jakich proporcjach poszczególne grupy produktów powinny się znaleźć na talerzu. Z diagramu dowiadujemy się więc, że owoce i warzywa powinny, w odpowiednich proporcjach, zajmować połowę talerza, zboża ¼ talerza, tak samo źródła białka. W związku z deficytem wapnia w diecie Amerykanów, zwrócono również uwagę na konieczność spożywania napojów mlecznych5. Niestety, zabrakło szczegółowych informacji – po jakie zboża i źródła białka sięgać, a jakich unikać. Nie wspomniano również na diagramie o konieczności włączenia tłuszczów roślinnych do diety, no i gdzie podziała się woda? Źródło: Talerz zdrowego odżywiania z Harvardu Na ratunek przyszli więc naukowcy z Uniwersytetu Harvarda, którzy w odpowiedzi na MyPlate, opracowali własny Harwardzki Talerz Zdrowego Odżywiania, uzupełniając go o to, czego zabrakło w MyPlate i modyfikując zalecenia w oparciu o aktualne wyniki badań. Do harvardzkiego talerza dołączono odpowiednie komentarze pozwalające w praktyczny sposób wykorzystać nowy przewodnik w planowaniu codziennego wszystko sprawiło, że idea Zdrowego Talerza zaczęła ewoluować i stopniowo wypierać Piramidę. Prawa autorskie © 2011 Uniwersytet Harvarda (patrz na koniec wpisu)* Kanadyjczycy zrobili to jeszcze lepiej Opublikowana w 2019 roku aktualizacja Kanadyjskiego Przewodnika Żywnościowego, w imponujący sposób rozwinęła ideę zdrowego talerza. Zerwano ostatecznie z kolorowymi, nierealistycznymi diagramami i zastąpiono je prawdziwym talerzem obfitości. W sposób niezwykle czytelny zaprezentowano bogactwo rekomendowanych produktów, po które warto sięgać komponując codzienne posiłki. Dodatkowo, przewodnik został opatrzony wskazówkami dot. zdrowego odżywiania oraz zdrowego stylu życia. Położono nacisk nie tylko na konieczność zwiększenia spożycia warzyw, owoców czy nieoczyszczonych zbóż, ale także zaznaczono korzyści wynikające ze wspólnego spożywania posiłków czy aktywności fizycznej. Na stronie internetowej udostępniono niezwykle czytelne receptury przykładowych potraw, materiały edukacyjne, komentarze i wskazówki. Co więcej, przewodnik doczekał się również tłumaczeń na kilkanaście języków w tym na język polski! Czemu by z tego nie skorzystać? Przewodnik można pobrać tutaj, wydrukować i powiesić na honorowym miejscu w kuchni :). Źródło: Przewodnik, choć nie jest idealny i również budzi pewne kontrowersje, to stał się w Kanadzie drugim, po formularzach podatkowych, najczęściej poszukiwanym dokumentem rządowym. Ponad 1/3 Kanadyjczyków deklarowała posiadanie własnej kopii w domu, a aż 4/5 wiedziało o istnieniu tego przewodnika7. Taki przewodnik to niezły kierunek dla nas. Czy pomoże Kanadyjczykom zapanować nad odżywianiem? Czas pokaże, choć wciąż jest to tylko mały wycinek tego, co przydałoby się wiedzieć. Cudze chwalicie Na zakończenie, polski akcent. Jakiś czas temu doczekaliśmy się bardzo wartościowej publikacji (to moja prywatna opinia, wpis nie jest sponsorowany :)). „Jeść zdrowiej i żyć dłużej. Żywienie osób w starszym wieku”, to w mojej ocenie kamień milowy. Ktoś powie – przecież to zwykła książka z Lidla. Fakt, z Lidla, ale nie taka wcale zwykła. To świetne kompendium wiedzy z zakresu żywienia (wg mnie nie tylko osób starszych, ale w ogóle zdrowych dorosłych), opatrzone bardzo wartościowym komentarzem i niezwykle czytelnymi zdjęciami nawiązującymi do idei zdrowego talerza. Nad całością czuwał prof. dr hab. n. med. Mirosław Jarosz z IŻŻ. Jeśli w tym kierunku pójdzie zapowiadany Polski Talerz Zdrowego Odżywiania, to może jest dla nas ratunek ;). Piśmiennictwo Curry, E., Toward, a New Food Guide Pyramid. Nutrition Noteworthy, 2003, 6(1).Całyniuk, B. i wsp., Piramida żywienia – wczoraj i dziś. Probl Hig Epidemiol 2011, 92(1): 20-24Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 maja 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. 2014 poz. 803. J., Edukacja żywieniowa dzieci i młodzieży wobec najnowszych zmian w zakresie żywienia w szkołach. TRENDY nr 4/2015, 39 – Eating Plate. The Nutrition Source. Harvard Chan School of Public Health. J. I. i wsp., Are we really “eating well with Canada’s food guide”? BMC Public Health (2018) 18:652 *Prawa autorskie © 2011 Uniwersytet Harvarda. W celu uzyskania dodatkowych informacji o Talerzu Zdrowego Odżywiania prosimy odwiedzić stronę internetową The Nutrition Source prowadzoną przez Zakład Żywienia Wydziału Zdrowia Publicznego im. Chana Uniwersytetu Harvarda: oraz oraz stronę Harvard Health Publications: Eksperci z Instytutu Żywności i Żywienia opracowali nową Piramidę Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej. Graficzne przedstawienie zasad żywieniowych ułatwia komponowanie diety osób dorosłych oraz wskazuje, w jakich proporcjach poszczególne składniki są im potrzebne do prawidłowego funkcjonowania. Warto pamiętać, że wykształcone w pierwszych latach prawidłowe nawyki żywieniowe mają największą szansę na przetrwanie w dorosłym życiu oraz ułatwią stosowanie się do zasad nowej Piramidy Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej w przyszłości. Czy nowe zalecenia dla dorosłych różnią się od zaleceń dla dzieci i czy wpłyną na sposób komponowania jadłospisów w żłobkach i przedszkolach? Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej to obrazowe przedstawienie reguł zdrowego żywienia, które powinny być brane pod uwagę przy komponowaniu diety dorosłych. Uzupełnieniem schematu jest 10 zasad zdrowego żywienia. Zmieniona, ulepszona formuła zaleceń żywieniowych jest zgodna z aktualną opinią Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), a także uwzględnia wyniki najnowszych badań wpływu sposobu żywienia na zdrowie człowieka. Nowe zalecenia nie odnoszą się do sposobu odżywiania najmłodszych – dla niemowląt i małych dzieci obowiązują inne normy żywienia opracowane przez ekspertów. Dla przykładu graficznym odpowiednikiem Piramidy Zdrowego Żywienia dla dorosłych jest Modelowy talerzyk żywieniowy opracowany przez Instytut Matki i Dziecka dla dzieci w wieku 1-3 lata, który obrazuje udział poszczególnych produktów określony w ilościach porcji w jadłospisie dziecka: Modelowy talerz żywieniowy dla dzieci w wieku 1-3 lata Źródło: „Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku. Praktyczne zastosowanie norm żywienia opracowanych przez grupę ekspertów w 2012”, Zakład Żywienia, Instytut Matki i Dziecka, 2012. Czy i w jaki sposób nowe zalecenia skierowane do dorosłych wpłyną na układanie codziennych jadłospisów w polskich placówkach i w jaki sposób różnią się zalecenia skierowane do dzieci od nowych zaleceń dla dorosłych? Zapraszamy do zapoznania się z komentarzem eksperta w dziedzinie żywienia zbiorowego – Adrianny Jarmoszko, edukatora żywieniowego programu „Zdrowo jemy, zdrowo rośniemy”. „Żywienie najmłodszych dzieci (w wieku od 1 do 3 lat) powinno opierać się na Modelowym talerzu żywieniowym opracowanym przez Instytut Matki i Dziecka. Żywienie dzieci starszych (od 3 do 6 lat) również nieco odbiega od najnowszych zaleceń dla dorosłych, ponieważ w tym wypadku brana jest pod uwagę Modelowa racja pokarmowa (w żywieniu zbiorowym) oraz specjalne Piramidy Żywienia dla dzieci w wieku 3-6 lat i również jak u dzieci młodszych – Modelowy talerz żywieniowy. Zalecenia żywieniowe dla dzieci mają ten sam cel co zalecenia żywieniowe dla dorosłych opierające się na Nowej Piramidzie Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej – korzystny wpływ na zdrowie. Wdrożenie w placówkach modelu żywienia dostosowanego do wymagań i potrzeb najmłodszych zwiększa prawdopodobieństwo stosowania się w późniejszym życiu do zaleceń i Piramidy Zdrowego Żywienia dedykowanej osobom dorosłym. Jeśli rodzice i opiekunowie od najmłodszych lat zadbają o prawidłowe nawyki żywieniowe, takie jak np. spożywanie wody, unikanie cukru i słodyczy czy używanie ziół zamiast soli, dzieci w przyszłości nie będą miały najmniejszych problemów ze stosowaniem się do zaleceń Nowej Piramidy Żywienia i Aktywności Fizycznej. Nowa Piramida Zdrowego Żywienia została wyposażona w dodatkowy człon nazwy – Aktywność Fizyczną. Aby prowadzić aktywny tryb życia w dorosłym życiu, warto wprowadzić ćwiczenia i ruch w harmonogram dnia już w pierwszych latach życia. Warto włączać ruch w codzienne zajęcia dzieci, po to, aby dorastając miały świadomość, że jest on jest niezbędny dla zachowania formy i zdrowia, a także zapobiega pojawieniu się nadwagi czy otyłości. Przełomową zmianą wynikającą z założeń nowej Piramidy Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej jest fakt, że podstawą naszej diety powinny być owoce i warzywa, a nie jak wcześniej sądzono – produkty zbożowe. Ma to także odzwierciedlenie w Modelowym talerzu żywieniowym, w którym grupa owoców i warzyw stanowi łącznie 9 porcji (5 porcji warzyw i 4 porcje owoców), a produktów zbożowych 5 porcji. Jest to bardzo ważna zmiana, ponieważ warzywa i owoce zawierają niezbędne witaminy i składniki mineralne oraz błonnik. Niestety cały czas brakuje tej grupy produktów w wielu jadłospisach szkolnych czy przedszkolnych. Należy także zwrócić uwagę, że dzieci, ze względu na intensywny rozwój, mają odmienne od dorosłych zalecenia odnośnie spożycia produktów będących dobrym źródłem białka. Dzieci powinny spożywać 3 porcje mleka (lub produktów mlecznych), a dorośli już tylko 2. Mięso, drób, ryby czy jaja w diecie dzieci powinny stanowić 1-2 porcje, natomiast u dorosłych pojawiło się zalecenie ograniczania produktów mięsnych na rzecz ryb, roślin strączkowych i jaj. Z tego względu, że większą część posiłków dzieci zjadają w żłobku czy przedszkolu, niezbędnym elementem prawidłowego żywienia jest współpraca między rodzicami a placówką. Pamiętajmy, że przyzwyczajenia takie jak uprawianie sportu czy prawidłowe nawyki żywieniowe kształtują się właśnie w środowisku domowym oraz w placówkach. To od rodziców i pracowników żłobków oraz przedszkoli w dużej mierze zależy, czy dzieci już jako dorosłe osoby będą stosowały się do zaleceń żywieniowych, aby dbać o swoje zdrowie i jakość życia”. Komponowanie diety małego dziecka może być dla rodziców nie lada wyzwaniem. Bo choć maluch skończył już 1. rok życia, to nadal dynamicznie się rozwija i wciąż ma szczególne potrzeby żywieniowe. Właśnie dlatego po pierwszych urodzinach należy kontynuować troskę o kształtujący się organizm poprzez odpowiednio zbilansowany jadłospis. Zobacz, jak to okres dla rozwoju dziecka 1000 pierwszych dni życia dziecka to wyjątkowy czas dla jego organizmu. Zbilansowany jadłospis jest jednym z elementów wspierających harmonijny rozwój dziecka. Dieta rocznego malucha powinna nadal różnić się od jadłospisu dorosłych – być odpowiednio zróżnicowana oraz bogata w niezbędne składniki odżywcze, ważne dla rozwoju młodego organizmu. Zarówno ich nadmiar, jak i niedobór w diecie może mieć wpływ na to, w jaki sposób rozwija się dziecko. Rekomendacje ekspertów Ułatwieniem przy komponowaniu codziennego jadłospisu dla dziecka może okazać się przygotowany przez ekspertów z Instytutu Matki i Dziecka Modelowy talerz żywieniowy dla dzieci w wieku 1-3 lata, który przedstawia udział poszczególnych produktów w codziennej diecie, w określonych w ilościach i proporcjach. Postępowanie zgodnie z zaleceniami specjalistów – prawidłowe bilansowanie menu malucha – pomoże utrzymać odpowiedni poziom wapnia, witaminy D i żelaza. Niedobory żelaza i witaminy D w pierwszych latach życia mogą powodować poważne problemy zdrowotne, jak np. anemię czy krzywicę. Tymczasem wyniki najnowszych badań pokazują, że aż 94% dzieci po 1. roku życia otrzymuje z dietą niewystarczającą ilość witaminy D, a niedobory wapnia występują w dietach 42% dzieci po 1. roku Menu rocznego dziecka powinno być urozmaicone, ale musi być przy tym także bezpieczne i odpowiednio dopasowane do etapu rozwoju młodego organizmu. Jego ważnym elementem powinno być mleko (w tym mleko modyfikowane) i produkty mleczne, ponieważ są one dobrym źródłem łatwo przyswajalnego wapnia. Małe dziecko nadal powinno mieć dietę inną niż rodzice, ponieważ jadłospis dorosłych nie zawsze jest w stanie pokryć zapotrzebowania na witaminy czy składniki mineralne. Maluch potrzebuje nawet kilka razy więcej pewnych składników odżywczych niż dorosły – np. w przypadku witaminy D aż 6 razy więcej (na kilogram masy ciała w porównaniu z osobą dorosłą)! Źródłem żelaza, ważnego dla rozwoju poznawczego, produkcji czerwonych krwinek czy odporności), jest mięso. Rozwiązaniem na dostarczenie witaminy D, ważnej dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego, jest różnorodna dieta i synteza skórna. Panujący w naszym kraju klimat z niewystarczającym nasłonecznieniem utrudnia wytworzenie przez organizm witaminy D. Po 1. urodzinach w okresie od września do kwietnia (lub jeśli nasłonecznienie w lecie jest niewielkie, to cały rok) należy suplementować witaminę D w dawce 600-1000 IU. Dodatkową pomocą dla mamy w pokryciu zapotrzebowania na ten składnik w diecie roczniaka mogą być mleka modyfikowane typu Junior, wzbogacone w ważne dla tego okresu rozwoju witaminy i składniki mineralne. Wyniki badań pokazują, że spożywanie przez dzieci mleka modyfikowanego po 1. roku życia to aż o 78% mniejsze prawdopodobieństwo niedoboru witaminy D i zmniejszenie ryzyka niedoboru żelaza o 58% – w porównaniu z dziećmi otrzymującymi mleko krowie w diecie. 1Weker wsp.:”Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku 36. miesiąca życia – badanie ogólnopolskie 2016 rok", Instytut Matki i Dziecka, 2017. 2Szajewska H., Horvath A., Poradnik żywienia niemowląt. Krok po kroku od narodzin do pierwszych urodzin, Warszawa 2014. 3Akkermans MD, Eussen SR, van der Horst-Graat JM, et al. A micronutrient-fortified young-child formula improves the iron and vitamin D status of healthy young European children: a randomized, double-blind controlled trial. Am J Clin Nutr 2017;105:391-399. Oceń ten artykuł:

modelowy talerz żywieniowy dla dzieci